Ticaret hayatında en sık karşılaşılan kavramlardan biri **“basiretli tacir”**dir. Türk Ticaret Kanunu’nda yer alan bu terim, ticari faaliyetlerde bulunan her tacirin uymak zorunda olduğu temel bir prensibi ifade eder.
Basiretli Tacirin Hukuki Tanımı
Türk Ticaret Kanunu’nun 18. maddesine göre:
“Her tacir, ticaretine ait bütün faaliyetlerinde basiretli bir iş adamı gibi hareket etmek zorundadır.”
Bu ifade, tacirin işlerini yürütürken sıradan bir kişiden daha fazla dikkatli ve öngörülü olması gerektiğini açıkça ortaya koyar.
Ne Anlama Geliyor?
Basiretli tacir yükümlülüğü, ticari faaliyetlerde dikkatli, öngörülü ve profesyonel davranma zorunluluğunu içerir.
- Piyasa koşullarını incelemeden işlem yapmak,
- Mal veya hizmeti kontrol etmeden satın almak,
- Sözleşme şartlarını araştırmadan imza atmak,
basiretli tacir ilkesine aykırı kabul edilir.
Günlük Hayattan Örnekler
- Bir market sahibi, bozulmaya yüz tutmuş ürünleri fark etmeden alırsa;
- Bir şirket, döviz dalgalanmalarını dikkate almadan büyük çaplı ithalat yaparsa;
- Bir tacir, güvenilirliğini araştırmadan iş ortağıyla sözleşme yaparsa;
bu durumlar “basiretli tacir gibi davranmama” örnekleridir.
Neden Önemli?
- Ticaret hayatında güvenin sağlanması,
- Taraflar arasında adil ilişkilerin korunması,
- Tacirin kendi menfaatini koruyabilmesi,
bu ilkenin temel amaçlarıdır.
✅ Sonuç:
“Basiretli tacir” kavramı, iş dünyasında sadece bir hukuk kuralı değil, aynı zamanda ticaretin güvenilirliğini ve sürdürülebilirliğini sağlayan bir ilkedir. Kısaca; her tacir işini profesyonelce ve öngörülü şekilde yönetmekle yükümlüdür.